مقدمه ای بر تکنیک های تصویرسازی کتاب
تکنیکهای تصویرسازی کتاب – book illustration techniques و فنونی که در تصویرسازی کتاب به کار میرود، نهایت مهارت یک گرافیست را نشان میدهد. مگر نه؟ یک تصویرسازی جذاب و جدید در فهم و انتقال مفاهیم بسیار تاثیرگذار است.
در این مقاله تمام تکنیکهای جدید تصویرسازی از جمله تکنیک کلاژ، تکنیک شیار اندازی، تکنیک مداد، تکنیک پاستل، اکریلیک و ترافارد را به طور کامل برای شما لیست کردهایم.
در پایان این مقاله دید شما به یک گرافیست حرفهای تغییر خواهد کرد. حتما تا انتهای مقاله تکنیک های تصویرسازی کتاب با ما همراه باشید. در مورد تصویر سازی یا نگارگری انواع کتاب داستان، کتاب کودک، مجله و غیره صحبت خواهیم کرد.
تصویرسازی یا تصویرگری چیست؟
تصویرسازی عموما به این معنی است:
“تصاویری همراه با متن که به درک متن کمک می کند، معمولا روایتی هستند که میتواند دنباله دار یا تک فریم باشند که در قالب نقاشی، طراحی، نگارگری ،حجم عکس و… ارائه میشود”
تکنیک های تصویرسازی کتاب، شاخهای از هنر گرافیک است که در تبلیغات و بازاریابی هم مورد استفاده است. معمولا مخاطب و سفارش دهنده دارد. اولین و قدیمیترین تصویرسازی ها مربوط به تصاویر دیوار غارها است که با موضوع روزمرگی و شکار انسانهای نخستین هستند
این تصاویر با ذغال چوب سوخته درخت و چربی حیوانات اجرا شدهاند. کم کم با ورود انسان به دوره ی کشاورزی، یکجانشینی و پیشرفت صنایع و تکنولوژی این شاخه از هنر نیز تغییر چشمگیری داشت. ابزارهای اجرا و متریالها تنوع زیادی پیدا کردند.
با اختراع دستگاه چاپ و خلق تکنیک تصویرگری جدید مثل چاپ سنگی، چاپ فلز، آکواتینت، گراور، لیتوگرافی و غیره در تصویرسازی رایج شد و منجر به خلق تصاویر بی نظیر شدند.
تکنیک های تصویرسازی کتاب در گرافیک
همانطور که گفته شد، تکنیک های تصویرسازی کتاب، یکی از شاخه های هنر گرافیک است. این هنر از لحاظ اجرا و تکنیک با نقاشی مشترکات زیادی دارد.
تکنیکهای تصویرسازی کتاب برای بیان تصویر یک داستان با موضوع مشخص است که در قالب کتاب ارائه می شود سفارش دهنده و مخاطب خاص دارد. می تواند کتاب شعر، رمان، داستان کودک و نوجوان، داستان های علمی ،تخیلی، پزشکی و… باشد.
همچنین در تبلیغات پوستر مجلات هم مورد استفاده است از ویژگی های هنر تصویرسازی تنوع تکنیک است که برای خلق آثار استفاده می شود که با وسیله های اثر گذار قابل اجرا است.
تکنیک های تصویرسازی کتاب
ابزارهای تکنیکال در تصویر سازی بسیار زیاد است. با تنوع بالای ابزارها، فضای تصویرسازی بسیار گسترده تر و جذابتر از گذشته شد. تکنیکهای تصویرسازی کتاب به دو دسته تقسیم میشوند:
- تکنیک دستی تصویرسازی کتاب:
در تکنیک های تصویرسازی کتاب به شیوه دستی، ابزار های لازم در فروشگاههای لوازم هنری به سهولت پیدا میشود. ابزارهای تصویرسازی دستی شامل مداد، قلم فلزی، راپید، مداد رنگی، گواش، آبرنگ، پاستل، رنگ روغن، اکریلیک و…هستند که در ادامه نحوه استفاده آن را توضیح میدهیم.
- تکنیک دیجیتال تصویرسازی کتاب
در تکنیکهای تصویرسازی کتاب به شیوه دیجیتال، هنرمند با استفاده از نرم افزارهای فتوشاپ، آرت ریج، کورل دراو، ایلستریتور و پینت شاپ با ابزارهایی مثل آیپد و قلم نوری به راحتی تصاویر مد نظر را طراحی می کند.
این تکنولوژی کار هنرمندان را سریع و راحت تر از تکنیکهای دستی و سنتی کرده است زیرا در بخشی از نرم افزارها تمامی تکنیک و بافت ابزار اثرگذار تعریف شده است.
هر چند تسلط بر این نرم افزارها و شناخت کافی حائز اهمیت است و امروزه اکثر هنرمندان از این تکنیک برای اجرای کارها و کتاب های مورد نظر خود استفاده میکنند.
-
تکنیک های تصویرسازی کتاب – مداد رنگی
از پرطرفدارترین انواع تکنیک های تصویرسازی کتاب، استفاده از مداد رنگی و مداد است. مداد یک وسیله عالی برای ایجاد سایه ها و خطوط می باشد.
برای این تکنیک انواع مداد به صورت سخت ،معمولی و نرم وجود دارد مثل مدادهای سخت که با حرف H شناخته میشوند، مدادهای نرم با حرف B، مدادهای معمولی HB.
-
تکنیک سایه پردازی
یکی از تکنیک های تصویرسازی کتاب، سایهپردازی است که وسیله اصلی آن مداد است و با شماره های مختلف به صورت سخت و نرم در بازار موجود است.
با بکار گرفتن و مهارت در استفاده نوع مداد میتوان سایه و روشنهای زیبایی خلق کرد که در بیننده ایجاد حس برجستگی و فرورفتگی و بعد مینماید.
بعد از انتقال طرح بر روی کاغذ با بافت نسبتاً نرم می توانیم سایه پردازی را شروع کنیم. به چند صورت میتوانیم خطوط را طراحی کنیم ، به صورت نرم و با پهنای مداد یا به صورت هاشور با نوک مداد و یا گاهی می توان از دو روش استفاده کرد.
در این تکنیک تصویرسازی، استفاده از سفیدی کاغذ برای القای نور کاربرد دارد و کنترل میزان فشار دست در اجرای سایه روشن بسیار حائز اهمیت است
-
تکنیک اسکراچ برد
یکی از تکنیک های جذاب تصویر سازی کتاب است که بیشتر در صنعت چاپ کاربرد دارد. در این تکنیک مقوای گلاسه را با مرکب آغشته میکنیم (بسته به نوع و فضای تصویرسازی می توان رنگ جوهر تغییر کند) و بعد با یک وسیله اثر گذار با توجه به فرم طرح سطح گلاسه را خراش می دهیم.
از ویژگیهای این تکنیک، طراحی سیاه و سفید خلاقانه است که در تصویرسازی کتاب کودک بسیار رواج دارد.
-
تکنیک آبرنگ
از دیگر تکنیک های تصویرسازی کتاب که آن را “رنگ روحی” نیز می نامند. در واقع حل کردن رنگدانهها در آب است و با استفاده از قلموی نرم میتوان طراحی را آغاز کرد.
در این تکنیک کار به دو روش انجام می شود:
- خشک در خشک: یعنی قلمو را خیس کرده طوری که نمناک باشد و در رنگ آغشته میکنیم و روی کاغذ خشک شروع به طراحی میکنیم .
- خیس در خیس: قلم موی خیس را آغشته به رنگ را روی کاغذی که قبلاً خیس کردهایم میکشیم. از رنگهای روشن شروع به طراحی میکنیم و لایه لایه پیش میرویم تا به تیره ترین رنگ برسیم.
حتی میتوان از سفیدی کاغذ به عنوان نور استفاده کرد. از ویژگیهای آبرنگ میتوان تنوع رنگ های بسیار همراه با شفافیت اشاره کرد که اگر با مهارت انجام شود بهترین تصویر ها را ایجاد میکند.
-
تکنیک های تصویرسازی کتاب – قلم فلزی
در این تکنیک بعد از انتقال طرح بر روی مقوای مورد نظر با استفاده از قلم فلزی و مرکب کار خود را آغاز میکنیم. خطوطی که با قلم فلزی ایجاد میشود میتواند به صورت هاشور که گاه متقاطع و گاه یک طرف است کاربرد دارد.
همچنین با فشار کم و زیاد دست ضخامت خطوط کنترل میشود. در این تکنیک می توان مواد دیگر را تلفیق کرد مثل اکولین و رنگهای جوهری که به کار جلای دیگر می بخشد.
-
تکنیک پاستل
پاستل از پرکاربردترین ابزارهای نقاشی است که همراه با گواش و آبرنگ به صورت ترکیبی هم استفاده میشود. دو نوع پاستیل داریم پاستل گچی و روغنی. زمینه ی مناسب برای اجرای پاستل کاغذ زبر و روشن است.
در تکنیک های تصویرسازی کتاب از نوع پاستل باید سعی شود از لایه های نازک استفاده کنید. چون لایه های ضخیم قابل کنترل نیستند و باعث ایجاد سطوح ناهموار می شود.
برای کار با این تکنیک هم می توان از انتهای پاستل و هم از بدنه و پهنای آن استفاده کرد که با توجه به فرم طرح هر کدام نتایج متفاوتی ایجاد میکنند
-
تکنیک تصویرسازی کلاژ
این تکنیک تصویرسازی کتاب، با چسباندن تکه های مختلف کاغذ با رنگ های مختلف، عکس، پارچه، روزنامه، برگ، سنگ و اشیا گوناگون کنار هم که نتیجه آن یک تصویر جدید بصری است صورت می گیرد.
امروزه این تکنیک، توجه هنرمندان آوانگارد را به خود جذب کرده است که تنوع در آن بسیار زیاد است. این تکنیک از نظر فرم شباهت زیادی به سبک کوبیست دارد که میتوان شروع و اختراع این سبک را از آن زمان دانست.
به دلیل استفاده نامحدود از اشیا مختلف کودکان با این تکنیک ارتباط خیلی خوبی برقرار میکنند.
-
تکنیک های تصویرسازی کتاب – سیاه قلم
این تکنیک نوعی از نقاشی است که با وسایل اثر گذار مثل مداد، ذغال و کنته با درجات تیرگی زیاد استفاده می شود.
در میان تکنیک های تصویرسازی کتاب، این تکنیک به دلیل جذابیت بصری به صورت تیره و روشن در بازار کار و سفارش های بازاری بسیار رواج دارد. بیشتر در طراحی چهره محبوبیت دارد.
در این روش با استفاده از تکنیک هاشور، تکنیک سایش، تکنیک محو کردن و پاک کن زنی می توان تصاویر بسیار جذاب و پر کنتراست ایجاد کرد. نقاشان و طراحان بیشتر از این تکنیک استفاده میکنند
-
تکنیک اکریلیک
تکنیک اکریلیک یک روش تصویرسازی عالی برای تولید کارهای هنری است که نسبتاً آسان است زیرا این رنگ به سرعت خشک می شود حلال آن آب است و در نتیجه یک کار ضد آب خواهد بود.
این روش نسبت به سایر مدیوم ها یکی از محبوب ترین روش های نقاشی است که هنرجویان برای شروع کار خود از آن استفاده می کنند.
ه دلیل ویژگی خوب این مدیوم (یعنی سریع خشک شدن) میتوان لایههای مختلفی را روی هم کار کرد و به بافت خوبی رسید این تکنیک روش بسیار رایج در بین هنرمندان مبتدی تا حرفه ای است
-
تکنیک تصویرسازی چاپ ترافارد
از تکنیکهای حرفهای تصویرسازی کتاب، تکنیک چاپ ترافارد است. در این تکنیک با توجه به فرم مد نظر ابتدا روی کاغذ آن را طراحی می کنیم و باید مشخص کنیم که طرح ما دارای یک یا چند رنگ است.
برای ایجاد کلیشه طرح را روی طلق شفاف یا طلق رادیولوژی منتقل می کنیم و با کاتر قسمت هایی که باید رنگ شود برش میزنیم و جدا میکنیم.
بعد با استفاده از اسفنج و قلم های اسفنجی که به رنگ آغشته کردهایم کلیشه را روی کاغذ موردنظر می گذاریم و به صورت ضربه ای رنگ را روی آن قسمت می گذاریم. مجددا این کار را تکرار میکنیم تا بافت مورد نظر حاصل شود.
بافت نهایی، در این روش بسیار نرم و ریز است. ماهیت این تکنیک بیشتر تزیین و تکثیر است در این روش میتوان از رنگ هایی که حلال آن آب هست و رنگ های روغنی که حلال آن روغن یا تینر است استفاده کرد. این تکنیک بیشتر در بین هنرمندان صنایع دستی و طراحی پارچه و چاپ دستی کاربرد دارد
-
تکنیک ترکیب مواد یا میکس مدیا
از دیگر تکنیک های تصویرسازی کتاب، که به صورت خلاقانه و همزمان در یک تابلو اثر خاصی را تولید میکند در دنیای هنرمندان، علاقه مندان خاص خود را دارد.
این حرکت جدید و مدرن از ترکیب کردن چند مواد و متریال مختلف نقاشی برای خلق اثر هنری استفاده می شود.
این روش برای شکستن مرزهای رشته های هنری به عنوان مثال در نقاشی که می توان حتی از مجسمه سازی نیز استفاده کرد مطرح است.ترکیب میکس مدیا بسیار گسترده و انعطاف پذیر است.
حتی در این روش میتوان از کلاژ و ترکیب مواد دیگر هم استفاده کرد. به زبان ساده، ترکیب مواد مختلف با هم به صورت خلاقانه همزمان در یک تابلو، اثر خاص و متفاوتی با مفهوم خاصی ایجاد میکند.
تکنیک های تصویرسازی کتاب کودک
در تکنیک های تصویرسازی کتاب، تصویرساز یا گرافیک یا طراح، علاوه بر تسلط بر متریالهای تصویرگری باید دانش بالایی در زمینه ادبیات کودک داشته باشد.
تشخیص اینکه چه موضوعی برای چه گروه سنی مناسب است مهم است.
چون این بخش تصویرسازی خیلی حساس است . در بخش تکنیک های تصویرسازی کتاب کودک انتخاب نوع تکنیک و تفکیک فرمهای مربوط به متن خیلی مهم است و مهمتر، دقت تصویرگر در این بخش و رنگ شناسی برای رده سنی کتاب است.
- تصویرگر باید به درک نیاز کودک و مهارت انتخاب عناصر طراحی و تصویری که با متن مرتبط باشد آشنا باشد. تصویرسازی کتاب این رده سنی باید با فرم های ساده و رنگ های زنده و شاد طراحی شوند چون کودک نسبت به بزرگسال قدرت درک پایینی دارد.
- تصویرسازی برای کتاب کودک به گونهای است که او را دچار آشفتگی و گیجی نکند و چون توانایی خواندن ندارد.
- باید تصویر آنقدر جذاب باشد که کودک متن را از طریق این تصاویر درک کند و تصویرگر باید متن داستان را از طریق تصاویر بیان کند.
در اینجا چند روش از تکنیک های تصویرسازی را توضیح می دهیم.
فرایند تصویرسازی کتاب
در فرایند تصویرسازی کتاب، نویسنده و تصویرگر باید در ارتباط باشند. در واقع تصویرگر یک نویسنده است که در کنار نویسندهی اول برای انتخاب تصویر با کیفیت و مناسب فعالیت دارد.
نویسنده موظف است در انتخاب تصویرگر دقت کامل داشته باشد و با هنرمند تصویرگر در روند انتقال درک مطلب همکاری کند. در این همکاری پیام مورد نظر متن به راحتی می توان به مخاطب انتقال داده شود.
نویسنده باید انتظارات خود را از تصاویر کتاب با تصویرگر در میان بگذارد و تصویرگر با طراحی اولیه و اتود های مختلف هنر و سبک تصویرسازی خود را به نویسنده نشان دهد.
با ادغام ایده های نویسنده و تصویرگر در روند اجرایی تصویرسازی کتاب می تواند تصاویر بسیار جذاب و بدیعی حاصل شود.
طراحی شخصیت
این بخش از تکنیک های تصویرسازی کتاب بسیار تخصصی است. تصویرگران باید با توجه به ویژگی های شخصیت، نوع رفتار، اخلاق ،احساسات کاراکتر و تخیل خود، شخصیتی را طراحی کنند که به تصویر ذهنی مخاطب نزدیک باشد و به راحتی با آن ارتباط برقرار کند.
تمام خصوصیاتی که در متن آن آمده است، بخشی از کاراکتر را شکل دهد. در این بخش نیاز به تجربه زیاد و مهارت هنرمند است که با تخیل و خلاقیت خود بتوانند شخصیتهای جذابی را تولید کند.
نکات مهم در تکنیک های تصویرسازی کتاب
با توجه به مطالبی که در مورد تکنیک های تصویرسازی کتاب ذکر شد دریافتیم که تکنیک های تصویرسازی برای کتاب بسیار متنوع هستند.
تصویرگر با توجه به فضای ذهنی نویسنده و مطالعه متن داستان و تکنیکی که تسلط کافی بر آن دارد میتواند پروژه را شروع کند.
گاهی اوقات تکنیک انتخابی حس و حال متن داستان را دور میکند و این وظیفه نویسنده و ناشر است که در انتخاب تصویرگر دقت کنند.
انتخاب تکنیک نیز باید در جهت حس و حال بهتر فضا و پیام داستان باشد و در عین حال زیبا و جذاب برای مخاطب باشد.پس در نتیجه انتخاب تصویرگر،تسلط تصویرگر بر تکنیک نکات بسیار مهم این بخش است.
هزینه سفارش تکنیک های تصویرسازی کتاب
هزینههای مراحل سفارش، طراحی و تصویر سازی کتاب با توجه به تعداد اثر، سبک تصویر سازی و نوع تکنیک های تصویرسازی کتاب متفاوت است. در طول انجام پروژه باید با تصویرگر در ارتباط باشید تا انتظارات دو طرف یعنی تصویرگر و نویسنده یا ناشر به خوبی برآورده شود.
- خوشبختانه آریانگاران با افتخار حضور گرافیستهای حرفهای، نمونهکارهای بسیار موفقی در زمینه تصویرسازی انواع کتاب و استفاده از تکنیکهای مختلف دارد.
هر سوالی که در رابطه با مراحل تصویر سازی و چاپ کتاب دارید میتوانید با آریانگاران و مشاوران حرفهای و متخصص در این حوزه در میان بگذارید.
1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
ممنون از مقاله خوبتون، فرق تصویرسازی و طراحی کاراکتر چیه؟